Ogłoszenie wyników XXIII Konkursu „Projekt Łazienki 2021”

Temat konkursu: Przedmiotem konkursu jest projekt koncepcyjny obiektu o funkcji toalety publicznej z pomieszczeniem gospodarczym na użytek Tatrzańskiego Parku Narodowego, udostępnionej dla turystów w rejonie Polany Huciska w Dolinie Chochołowskiej na obszarze TPN.

Obecni członkowie Jury:

  • dr hab. inż. arch. Ewa Kuryłowicz – Wydział Architektury PW, Kuryłowicz & Associates,
  • sędzia SARP Warszawa;
  • Robert Konieczny – założyciel pracowni KWK Promes;
  • Magdalena Federowicz-Boule – prezes Tremend, członkini SARP/SAW
  • Aleksandra Kozłowska – KWK Promes, laureatka konkursu KOŁO
  • Przemo Łukasik – współzałożyciel pracowni Medusagroup
  • Jan Sikora – prof. Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku, założyciel pracowni Sikora Wnętrza
  • Filip Zięba – zastępca dyrektora Tatrzańskiego Parku Narodowego
  • Ewa Holek-Krzysztof – koordynatorka Konkursu z ramienia Tatrzańskiego Parku Narodowego, Dział Komunikacji i Wydawnictw TPN
  • Agnieszka Grzegorczyk – Kierownik Referatu Gospodarki Gruntami, Planowania Przestrzennego i Ochrony Środowiska w urzędzie Gminy Kościelisko
  • Jan Karpiel Bułecka senior – architekt, muzyk
  • Marcin Rząsa – artysta rzeźbiarz, Galeria Antoniego Rząsy
  • Przemysław Powalacz – Prezes Zarządu Geberit Sp. z o.o.

Na konkurs zostało zgłoszonych 178 prawidłowo wgranych prac, które uczestnicy samodzielnie wstawili na portal www.konkurs.geberit.pl, zgodnie z regulaminem. Ze względu na panującą pandemię COVID – 19, został wprowadzony tryb zdalny obrad jury.

Jury nie przyznało nagrody „Debiut Roku”.

Nagrodzone prace

Lista laureatów konkursu, ocena Jury z uzasadnieniami i zaleceniami pokonkursowymi dla pracy, która otrzymała Grand Prix „Projekt Łazienki 2021”:

Grand Prix „Projekt łazienki 2021”

Godło  1534

Autorzy: Ewa Pokrzywa, Marcin Gierbienis

Grand Prix 23 Konkursu „ Projekt łazienki 2021” na projekt toalety publicznej w  rejonie Polany Huciska w Dolinie Chochołowskiej na obszarze Tatrzańskiego Parku Narodowego otrzymała praca o godle 1534, „Uniesiona łąka”. Praca wyróżnia się pomysłem, który kompromisowo godzi poszanowanie przyrody i unikatowego krajobrazu z nowa funkcją .Dolina Chochołowska to specyficzne miejsce – największa, najdłuższa, jedna z najpiękniejszych i najpopularniejszych tatrzańskich dolin, odwiedzana rocznie przez tysiące turystów. Uwarunkowania własnościowe, wyjaśnione w regulaminie,  kształtują ją od lat. Plac na Polanie Huciska, choć znajduje się niemal w środku doliny, to teren przekształcony. Dawniej znajdował się tam parking dla samochodów, który funkcjonował do 1997 roku, pozostawiając ślad do dziś.

Zwycięska praca zaciera ten ślad. Jako jedyna uwzględnia cały teren dawnego parkingu w taki sposób, że daje możliwość jego rekultywacji. Zamiast utwardzonego placu oferuje  przedłużenie polany. Koncepcja  nie zaburza przestrzeni, nie wymaga istotnych konsultacji, jak wbudować obiekt w ten niezwykle cenny obszar, bez jego zakłócania. Podkreśla walory naturalne otoczenia min. polanę krokusową, na której prowadzony jest kulturowy wypas owiec.

Patrząc szerzej na kontekst Podhala, Zakopanego, czy najbliższej okolicy wejścia do Doliny Chochołowskiej – Siwej Polany i Białego Potoku, które są aktualnie intensywnie zabudowywane – jury chce pokazać tą decyzją pewien sygnał, przykład, inspirację. Oddanie terenu przyrodzie, ale z udostępnieniem go turystom. Projekt skutecznie ukrywa funkcję obiektu przeznaczonego dla odwiedzających. Daje możliwość pogodzenia dwóch najtrudniejszych kwestii, z którymi Tatrzański Park Narodowy boryka się na co dzień – ochrony przyrody i udostępniania jej rzeszom turystów, którzy pragną być w Tatrach i podziwiać jej piękno. Jury podkreśliło swoim wyborem, że wygrała koncepcja hołdująca naturze.

Wyróżnienie I stopnia

Godło: 1338

Autor: Aneta Roguszczak

Jury doceniło projekt za zrozumienie tutejszego kontekstu lokalnego i globalnego, będącego mariażem zagadnień kulturowych, społecznych, turystycznych oraz ekologicznych. Z uznaniem spotkała się trafna diagnoza oraz pomysłowa odpowiedź na zastany, złożony problem – projektowanie w miejscu szczególnym, jakim jest obszar chroniony Tatrzańskiego Parku Narodowego.  Autorzy projektu znaleźli język przestrzeni, który umożliwił połączenie z pozoru sprzecznych interesów danego miejsca – zachowanie naturalnego charakteru otoczenia oraz zaspokojenie potrzeb jego licznych użytkowników. Efekt ten osiągnięto poprzez wycofanie bryły względem istniejącego ciągu komunikacyjnego oraz ukrycie parteru projektowanego budynku w terenie. Utworzone w efekcie tych ruchów przedpole obiektu, tworzy swoiste ramy dla przybywających tu osób, wyznacza granice, zmniejszając ryzyko ekspansji  w obrębie polany. Tym samym obiekt wykracza poza program budynku toalety publicznej, a sama idea nabiera wymiaru edukacyjnego. Zaprojektowany dziedziniec wraz z jego zagospodarowaniem  jest miejscem odpoczynku, osłoniętym od wiatru, tak istotnym po długiej wycieczce górskimi szlakami. Zwrócono jednak uwagę na wynikające z powyższych decyzji projektowych potencjalne problemy użytkowe – zalegający w lokalnym obniżeniu terenu śnieg, czy odprowadzenie wody deszczowej. Zastrzeżenie budzi również brak odpowiedniego zabezpieczenia przed upadkiem z wysokości.

Na uznanie zasługuje również projektowanie w duchu architektury tła, nieinwazyjnej dla otoczenia, respektującej jego kontekst oraz ograniczającej wizualną ingerencję w otaczający krajobraz. Projektowany obiekt oddaje jednocześnie hołd tradycji i kulturze Podhala poprzez odwołanie do lokalnego archetypu zabudowy. Jednak dobór materiału (surowe drewno) oraz sposób jego zastosowania w połączeniu z bryłą nawiązującą do architektury pasterskiej, wprowadza niepotrzebną narrację z pogranicza kreacji czy też stylizacji architektonicznej, odbierając projektowanej architekturze współczesny charakter.

Za atut jury uznało klarowne wyznaczenie stref dla poszczególnych funkcji obiektu wraz z wydzieleniem odrębnego, przeszklonego przedsionka, z którego są dostępne pomieszczenia higieniczno-sanitarne. Zastrzeżenia budzą jednak rozwiązania z zakresu dostępności oraz ergonomii (brak dostępu do toalety dla niepełnosprawnych z dróg komunikacji ogólnej, brak wyodrębnionego przedsionka z umywalkami w toalecie ogólnodostępnej lub innego dopuszczalnego w tym zakresie rozwiązania, zbyt wąskie drogi komunikacji ogólnej).

Pomimo mankamentów funkcjonalnych, projekt zasługuje na szczególne wyróżnienie ze względu na pomysłową ideę oraz mało inwazyjną krajobrazowo koncepcję.

Wyróżnienie II stopnia

Godło: 1513

Autorzy: Paweł Białas, Kamil Bryłka, Michał Ciebień

Praca zwróciła uwagę jury unikalnym podejściem do reinterpretacji formy góralskiego szałasu. Wśród wielu pomysłów, które przekształcały jego formę w sposób niezauważalny lub zbyt wyrazisty, ten projekt wniósł do dyskusji Komisji ideę wyważenia i oryginalności.

Dach, który zdaje się unosić w powietrzu staje się zarazem miejscem wytchnienia, interakcji i odpoczynku w deszczowe oraz słoneczne dni. Forma, mimo dużych rozmiarów, nie wprowadza dysharmonii w otoczeniu. Obiekt poprzez swoją skromność i siłę nieoczywistych ale prostych rozwiązań, przywołuje dzieła takich twórców jak Peter Zumthor. Architektura pozostaje w zgodzie z otoczeniem, czego wyrazem są podpory dachu w formie pni drzew. Na uwagę zasługuje kontrastowe zastosowanie współczesnego materiału Alucobond, który podlega recyclingowi. Wnętrze łazienki jest utrzymane w stylu minimalistycznym, uzupełnionym cytatem formalnym z natury: podstawą umywalki w formie pnia drzewa.

Wyróżnienie równorzędne III stopnia

Godło : 1174

Autor: Artur Piórek

Projekt reprezentuje proste rozwiązanie spełniające wymogi programowe. Jednocześnie jest propozycją najmniej ingerującą w teren pod względem technicznym. Co więcej, dobrze wpisującą się w kontekst kulturowy i krajobrazowy. Zaprojektowany obiekt posiada oszczędną ale bardzo „rasową” bryłę. Wynika to z dobranego prawidłowo kąta nachylenia połaci dachowych oraz wysunięcia tychże poza lico ścian szczytowych. Odważne połączenie pokrycia z dranic ze szkłem i kamienną licówką z „obladra” tworzy nowoczesną reminiscencję charakterystycznego dla Tatr Zachodnich szałasu niskozrębowego.

Wyróżnienie równorzędne III stopnia

Godło: 1115

Autor: Jakub Lazarowicz

Szałas pasterski to ścisła koniunkcja formy i funkcji, wynikająca z uwarunkowań fizjograficznych, możliwości technologicznych i potrzeb dziewiętnastowiecznego pasterza. Od tego czasu do dziś harmonia tych elementów budzi zachwyt.

Obecnie, na Podhalu, panuje moda na różnego rodzaju interpretacje i stylizacje regionalnych form architektonicznych, w tym i szałasu pasterskiego. Faktycznie są to jednak raczej poszukiwania formy dla obiektów o niewielkich kubaturach pełniących współczesne funkcje, które tylko nazwą odwołują się do dawnego szałasu pasterskiego.

Praca DWA KOŁA wyróżnia się tym, że zaproponowana forma architektoniczna nie jest interpretacją szałasu, nie nawiązuje do regionalnych form architektonicznych ani zdobniczych, a jest propozycją wpisania geometrycznej, syntetycznej, niemal abstrakcyjnej formy w  krajobraz Polany Huciska. DWA KOŁA odrywają się od schematu powszechnego i powierzchownego myślenia odważnie kierując nas ku refleksji o innych, mniej oczywistych związkach funkcji i formy w krajobrazie.

Wyróżnienie równorzędne III stopnia oraz nagroda specjalna: projektowanie uniwersalne

Godło: 1142

Autorzy: Sylwia Gochowska, Kamila Mizera, Bogumiła Borek

Wyróżnienie dla projektu: SZAŁAS IKONĄ TATR przyznano za interesującą próbę wpisania zabudowy szałasowej w krajobraz Tatrzańskiego Parku Narodowego. Skromna bryła budynku nawiązuje do tradycyjnej architektury lokalnej, jednocześnie odpowiadając na pytanie konkursowe dotyczące funkcji. Projekt we wrażliwy sposób pokazuje relacje architektury z Tatrzańskim Parkiem Narodowym – architektury, która jest niezbędna z punktu widzenia funkcji i potrzeb turystów.

Nagrodę specjalną przyznano za udana próbę wdrożenia filozofii projektowania uniwersalnego jako kierunku architektonicznego, w celu likwidacji barier w dostępie do budynków użyteczności publicznej. Prosta architektura, nawiązująca do architektury lokalnej, uwzględnia potrzeby wszystkich użytkowników.

Jednocześnie w interesujący sposób prowadzi dialog z okoliczną przyrodą Tatrzańskiego Parku Narodowego.

Nagroda specjalna za projektowanie w duchu zrównoważonego rozwoju

Godło: 1046

Autor: Łukasz Krasuski

Projektowanie na terenach chronionych stanowi wyzwanie dla doświadczonych architektów, a tym bardziej dla młodych adeptów architektury. Zadanie to jest szczególne w świetle współczesnych problemów środowiska naturalnego. Zdaniem jury autorzy zasłużyli na wyróżnienie za holistyczne podejście, wykraczające poza zastosowanie standardowych systemów i rozwiązań proekologicznych.

Doceniono powściągliwą formę architektoniczną ujętego na rzucie kwadratu budynku o stromym dwuspadowym dachu. Dostrzeżony został również brak ingerencji w teren istniejący, zastosowanie naturalnych materiałów oraz prosta, drewniana szkieletowa konstrukcja. W projekcie nie zabrakło również dualnej instalacji umożliwiającej odzysk wody szarej oraz wykorzystanie wody deszczowej do spłukiwania toalet, a także gruntowej pompy ciepła. Wszystkie te elementy wpływają korzystnie na zmniejszenie śladu węglowego obiektu, zarówno w trakcie budowy, jak i podczas jego eksploatacji.

Konkurs Internetowy – Wyróżnienie Internautów

Godło: 1509

Autorzy: Nikola Skrzyniarz, Dominika Reszuta, Sandra Plata